در حالت کلی تراشکاری به فرایندی که جهت ساخت قطعه‌ای صنعتی با شکلی خاص، باید رویه داخلی و یا خارجی قطعه یا چیزی را برش و تراش داد، گفته میشود. این قطعات ممکن است از جنس فلز، چوب، سنگ و یا هر جسم خارجی باشد که در صورت تراش دادن می‌توان آن را به شکل مورد نظر در آورد. تراشکاری یکی از کاری مهم در حوزه صنعت بوده که در این کار برای تراش دادن قطعات مورد نظر، نیاز به قطعه‌ای سخت با لبه‌های تیز است. این قطعات با لبه تیز، الماس یا اینسرت نام دارند، که با استفاده از هلدر تراشکاری به دستگاه تراشکاری متصل می‌شوند.
اینسرت تراشکاری چیست؟
الماس تراشکاری (اینسرت تراشکاری) از ابزاری با لبه تیز است، که از آن برای برش و براده برداری روی فلزات استفاده میشود. در واقع اینسرت‌ها مدل‌های پیشرفته از تیغه‌های تراشکاری است، چرا که در زمان استفاده از اینسرت‌ها دیگر نیازی به تیز کردن نبوده و به راحتی قابل تعویض است. برای این که بتوانیم فلزات را به طرح و شکل‌های گوناگون در آوریم اینسرت‌های مختلفی طراحی شده است که هر کدام به راحتی روی هلدرهای متناسب بسته می‌شوند.
انواع اینسرت‌های تراشکاری عبارت‌اند از:
- اینسرت تراشکاری دایره‌وار
- اینسرت چهار طرفه
- اینسرت مثلثی و سه گوش
- اینسرت سه گوش با گوشه‌های خمیده
- اینسرت مربع
- اینسرت مستطیل
- اینسرت لوزی یا متواضی‌الاضلاع
- اینسرت پیج ضلعی
- اینسرت 8 ضلعی با 7 ضلع مساوی
انواع اینسرت‌ها در فرایندهای روتراشی، پیشانی تراشی، داخل تراشی، کف تراشی، سوراخ کاری و رزوه زنی قابل استفاده است که هر کدام از حروف و اعداد روی این اینسرت نشانگر یکی از مشخصات کلیدی آن است، که در عکس زیر نشان داده شده است.
هلدر تراشکاری چیست؟
هلدر تراشکاری ابزاری است که، وظیفه آن نگهداری از اینسرت یا همان الماس تراشکاری است. همچنین از هلدر تراشکاری برای کاهش انحراف و ارتعاشات الماس‌های تراشکاری نیز استفاده میشود. این هلدرها از فولاد ابزارسازی تولید و ساخته شده است، تا بتواند فشاری زیادی که به ابزار میشود را کنترل کند. هلدر تراشکاری از لحاظ نحوه استفاده به انواع مختلفی تقسیم میشود،که هر کدام به نحوی نیاز صنعت کاران را برطرف می‌کند. از انواع هلدر تراشکاری می‌توان به هلدر روتراشی، هلدر داخل تراشی، هلدر گام زنی، هلدر یودریل، هلدر برش و هلدر گاه پیشانی و یا هلدر شیار پیشانی اشاره کرد.
هرکدام از این هلدرها از اندازه های مختلف در قسمت بدنه تشکیل شده اند، که زاویه‌های مختلف برای قرار گرفتن اینسرت روی آن با یکدیگر متفاوت است.
هلدر روتراش
هلدر رو تراش وظیفه نگهداری از تیغه الماس که به دستگاه تراش کاری متصل میشود، را برعهده دارد. این هلدر به صورت موازی با جسم یا قطعه مورد نظر حرکت کرده و قطر آن را کم می‌کند. این هلدرها بر اساس 5 حرف یا کد شناخته می‌شوند که عبارت‌اند از: حرف اول آن به عنوان وسیله‌ای کاربردی در خریدوفروش، نشان‌دهنده ماهیت گیرنده و یا نوع اینسرت است که 5 نوع دارد، حرف دوم هلدر رو تراش نشان‌دهنده شکل ورودی رو تراش است، حرف بعدی نشان‌دهنده زاویه آن، حرف چهارم در هلدر نشان دهنده این است که ورودی با چه زاویه‌ای (چپ یا راست) به هلدر رو تراش بسته شده است و اما در نهایت حرف پنجم بیان‌گر اندازه و ورودی و طول هلدر است. به عنوان مثال در هلدر 2525 M12C PSKNR عدد موجود 2525 طول و عرض بدنه هلدر را نشانه می‌دهد.
هلدر رو تراش به طور کلی به 5 دسته تقسیم میشود که عبارت اند از:
-هلدر چکمه ای با کد P:
مدل ساخت هلدر چکمه‌ای بسیار پیچیده بوده و اغلب برای تراشکاری قطعات با قطر بالا یا متوسط استفاده میشود. همچنین این هلدر دارای مکانیزم نگهدارنده برای الماسه با قفل چکمه‌ای بوده و از نیروی برشی و دقت بالایی برخوردار است. هلدر چکمه‌ای بسیار مناسب برای استفاده در مصارف عمومی است.
-هلدر روبندار کلمپی با کد T:
این هلدر تراشکاری برای بسیاری از اینسرت‌ها مناسب بوده و اغلب به دلیل نیروی قوی نگهدارنده، برای تراش منقطع استفاده میشود. یکی از ویژگی های مهم این هلدر محافظت از الماس تراشکاری در برابر شکستن یا آسیب دیدن و تعویض سریع الماس است.
توجه داشته باشید که در برخی از شرکت ها این هلدر را با حرف D شروع کرده و می‌شناسند.
-هلدر روبندار از نوع گیره مرکب با کد M:
این هلدر برای تراشکاری‌های عمومی بسیار قابل استفاده است و همچنین یک نگهدارنده عالی تلفیقی و چکمه‌ای بوده که برای انواع اینسرت‌ها مناسب است. این هلدر به دلیل نیروی قوی نگهدارنده برای تراش منقطع و کپی تراشی نیز بسیار قابل استفاده است.
-هلدر پیچی با کد S:
نوع این هلدر پیچی با شیب مثبت بوده که اغلب برای تراشکاری‌های عمومی با نیروی برش کم قابل استفاده است. هلدر پیچی به دلیل مساحت کمی که دارد، سایزهای کوچکی را می‌تواند نگهداری کند. به همین دلیل در عملیات تراشکاری برای قطعات با قطر کم، هلدر پیجی جزء اولین انتخابات صنعت‌گران است.
هلدر گیره یا کلمپ با کد c :
هلدر گیره یا کلمپ در تراشکاری‌های روی مقطع کاربرد دارد و بسیار مناسب برای اینسرت‌های بدون سوراخ و سرامیکی است، همچنین این هلدر به دلیل بالا بودن نیروی اینسرت و نداشتن سوراخ بهترین گزینه برای شرایط سخت و قطعات کاری نامساعد است.
هلدر داخل تراش
هلدر داخل تراش قطعاتی هستند که، وظیفه آن‌ها نگهداری و نصب قطعات دیگر در تراشکاری است که هدف اصلی از ساخت هلدر داخل تراش نگهداری از الماس یا اینسرت و مشخصه اصلی آن ورودی و طول آن است. هلدر داخل تراش با محافظت از اینسرت، طراحی و شیار دادن به قطعات را برای صنعت‌گران آسان کرده است. این هلدر با اتصال به دستگاه تراشکاری یا سی ان سی به صورت موازی روی قطعه مورد نظر حرکت کرده و آن را به شکل و طرح دلخواه را در می‌آورد. جنس هلدر داخل تراش فلز بوده و با طول و قطر مشخصی در دستگاه تراشکاری قرار دارد.
تجزیه کد هلدر داخل تراش به این صورت است که، حرف و عدد اول هلدر آن، نشان دهنده اندازه هلدر تراشکاری و ورودی و طول آن است، بعد از آن حرف بعدی، نشان دهنده ماهیت گیرنده هلدر و حرف آخر نشان دهنده شکل و مدل اینسرت روی هلدر است.
انواع هلدر داخل تراشکاری
امروزه هلدرهای مختلف با امکانات و ویژگی‌های متنوعی طراحی شده‌اند که، از معروف‌ترین و پرکاربردترین آن‌ها می‌توان به هلدر انگشتی، هلدر تراش، هلدر فرز تی، هلدر بالنویز و هلدر screw head اشاره کرد. در این قسمت به بررسی پر‌کاربدترین این هلدرها می‌پردازیم.
-هلدر انگشتی
هلدر انگشتی نسبت به بقیه هلدرها بسیار کوچک‌تر بوده و وظیفه آن صاف کردن و تراش دادن قطعات است.
-هلدر کف تراش
هلدر کف تراش، تراشکاری سطحی، برش و شیار را به وسیله اینسرت انجام می‌دهد. این هلدر در صنایع قالب سازی، ماشین سازی و قطعه سازی بسیار پرکاربرد است.
-هلدر فرز تی
هلدر فرزتی به شکل T شناخته میشود و وظیفه آن ایجاد شیار کاری چپ، راست و مستقیم است. این هلدر در اندازههای مختلف و مدل HSS و HSS-E با قابلیت اینسرت تعویض شو موجود است.
-هلدر فرز بالنویز
هلدر فرز بالنویز یکی از هلدرهای پرکاربرد بوده که امکان تغییر سریع تیغه‌ها را فراهم می‌کند، این هلدر بدون نیاز به چرخاندن قطعه کار یا توقف فرز الماس، پلیسه‌ها را جدا کرده و باعث چفت شدن لبه‌ها میشود. قطعه فرز الماس برای بهره‌برداری اتوماتیک با تولید بالا ساخته میشود.